محمد کریمی؛ مسعود قدسی
چکیده
به منظور تعیین اثر سطوح مختلف آب آبیاری بر میزان عملکرد، حجم آب مصرفی و بهرهوری مصرف آب و خصوصیات زراعی محصولات در تناوب زراعی پنبه-گندم در منطقه معتدل خراسان رضوی، آزمایشی با استفاده از طرح کرتهای دوبار خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات گناباد و در سال زراعی 95-1394 انجام شد. تیمار روش خاکورزی ...
بیشتر
به منظور تعیین اثر سطوح مختلف آب آبیاری بر میزان عملکرد، حجم آب مصرفی و بهرهوری مصرف آب و خصوصیات زراعی محصولات در تناوب زراعی پنبه-گندم در منطقه معتدل خراسان رضوی، آزمایشی با استفاده از طرح کرتهای دوبار خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات گناباد و در سال زراعی 95-1394 انجام شد. تیمار روش خاکورزی در سه سطح (بدون شخم، شخم متداول و شخم کاهش یافته) در کرتهای اصلی، تیمار مدیریت بقایا در سه سطح (شامل بدون بقایا، حفظ 30 درصد بقایا و حفظ60 درصد بقایا) در کرتهای فرعی و سطوح مختلف آب آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد آب مورد نیاز بر اساس سند ملی آب) در کرتهای فرعی فرعی قرار گرفت. برای کشت گندم از رقم پارسی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه گندم بصورت غیر معنیداری از تیمار بی خاکورزی و بدون بقایای گیاهی حاصل شد. حذف عملیات خاکورزی و کشت مستقیم موجب افزایش عملکرد دانه گندم گردید که از نظر اقتصادی نیز قابل توصیه میباشد زیرا موجب کاهش هزینههای تولید میشود. حفظ یا حذف بقایای گیاهی تاثیر معنیداری بر عملکرد نداشت ولی اثرات مثبت بقایای گیاهی بر بهبود خصوصیات خاک و به تبع آن بر عملکرد محصولات زراعی در میان مدت یا دراز مدت قابل انتظار میباشد. در مورد برهمکنش اثر تیمارهای خاکورزی × بقایای گیاهی × آبیاری، بیشترین میزان عملکرد از تیمار بیخاکورزی با حفظ 30% بقایا و سطح آبیاری 100 درصدآب مورد نیاز به میزان 6249 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین میزان بهرهوری مصرف آب گندم از تیمار بدون خاکورزی، بدون بقایا و سطح آبیاری 50 درصد به میزان 57/1 کیلوگرم در مترمکعب حاصل شد. بیشترین عملکرد گندم از تیمار آبیاری کامل (100% آب مورد نیاز ) بدست آمد که با تیمار کم آبیاری 75% تفاوت آماری معنیدار داشت. با اعمال تیمار آبیاری 50%، عملکرد گندم 3/36 درصد و با اعمال تیمار آبیاری 75% عملکرد گندم 5/31 درصد نسبت به تیمار آبیاری 100% (شاهد) کاهش معنیدار یافت. بنابراین، امکان صرفهجویی در آب مصرفی گندم در کشاورزی حفاظتی وجود دارد زیرا بهرهوری مصرف آب در مقایسه با کشاورزی رایج افزایش می یابد.